Submitted by content on
اقتصاد ایران و جهش هاي تورمي در اقتصاد ایران

تورم در اقتصاد ایران

غالبا فاصله گرفتن نرخ تورم از روند یا از ميانگين بلندمدت در اقتصاد ماهيت چرخه¬اي دارد. نظم¬هاي آماري بسیاری از کشورهای توسعه یافته نشان میدهند که نرخ تورم همراه چرخه است. به عبارت دیگر زماني نرخ تورم افزايش مي¬يابد كه تقاضای کل از تولید بالقوه فراتر میرود (شكاف توليد افزایش مي¬يابد).. اما در اقتصاد ایران جهش¬هاي تورمي در ايران غالبا پادچرخه¬اي و هم زمان با اصابت تكانه¬هاي ارزي، به واسطه محدودیت تراز پرداخت ها و تحریم ها، و ركود تورمي بوده است.
170

وبژگی اول. شكل1 نرخ تورم سبد مصرفي كالا و خدمات،‌ ميانگين دو ساله نرخ رشد ارز بازار آزاد و نرخ رشد توليد ناخالص داخلي به قيمت ثابت سال 1395 در دوره 1401-1370 را نشان مي¬دهد. در طول اين دوره اقتصاد ايران پنج جهش نرخ تورم تجربه كرده است كه به طور قابل توجهي از روند بلندمدت خود بالاتر بوده است. از ميان آنها چهار مورد همزمان با جهش نرخ ارز و به تبع آن تکانه منفی بخش عرضه و مورد ديگر كه در اواسط دهه 80 اتفاق افتاد که حاصل سیاست انبساط ملی و پولی و كاهش نرخ بهره بود. در واکنش به این موج تورمی بانک مرکزی نرخ رشد نقدینگی را به شدت کاهش داد كه به سیاست سه قفله کردن در زمان آقای مظاهري (رئيس كل سابق بانك مركزي در دولت نهم) معروف است. نکته قابل تامل آنست که افزایش نرخ تورم که به موجب  انبساط تقاضا ناشی از سیاست های پولی و مالی ایجاد شده را میتوان با سیاست های انقباضی پولی و بهنگام كنترل كرد، اما کنترل تورم هایی که از تکانه های عرضه و فشار هزینه ناشی میشود به سهولت میسر نمیشود